(English)
Giả định: Donald Trump tuyên bố các chính sách kinh tế được ông đề xuất sẽ làm giảm lạm phát nếu ông tái đắc cử nhiệm kỳ thứ hai vào tháng 11 này.
Thẩm định: Giả định này SAI. Có rất ít bằng chứng cho thấy các chính sách kinh tế của Trump sẽ làm giảm giá tiêu dùng.
Cử tri Mỹ luôn xếp hạng “nền kinh tế” và “lạm phát” là những vấn đề quan trọng nhất mà đất nước phải đối mặt, theo các cuộc thăm dò được thực hiện bởi NPR / PBS NewsHour / Marist và Trung tâm nghiên cứu Pew. Nhiều cuộc thăm dò cho thấy cử tri ở các bang dao động tin tưởng Trump hơn Tổng thống Biden khi nói đến các vấn đề của nền kinh tế.
Trump liên tục công kích các chính sách kinh tế của Biden, đổ lỗi cho ông về tỷ lệ lạm phát gia tăng trong vài năm qua. Nhưng các nhà kinh tế trên toàn chính trường nước Mỹ lo ngại rằng các đề xuất của Trump để giảm giá tiêu dùng sẽ thực sự có tác dụng ngược lại, với các kế hoạch bao gồm mở rộng sản xuất dầu của Mỹ, tăng thuế đối với hàng hóa nhập khẩu và ban hành trục xuất hàng loạt.
Đề xuất #1: Mở rộng sản xuất dầu của Hoa Kỳ
Trump đã nhiều lần tuyên bố rằng giải pháp chính của ông đối với lạm phát sẽ là mở rộng sản xuất dầu ở Mỹ. Chiến dịch tranh cử của ông nói với ABC News vào tháng Hai rằng họ tin rằng tối đa hóa sản lượng dầu và khí đốt trong nước sẽ “tạo ra sự bùng nổ kinh tế và đưa lạm phát về 0”.
“Remember this, gasoline, fuel, oil, natural gas went up to a level that it was impossible not. That’s what caused inflation, and we’re going to bring it down because we’re going to go drill, baby drill. We drill, baby drill”.
(“Hãy nhớ điều này, xăng, nhiên liệu, dầu, khí đốt tự nhiên đã tăng lên đến mức không thể. Đó là nguyên nhân gây ra lạm phát, và chúng ta sẽ hạ nó xuống vì chúng ta sẽ đi khoan. Chúng tôi khoan”.)
Ông Trump tuyên bố tại một cuộc vận động tranh cử ở Las Vegas hồi tháng Giêng.
Nhưng sản lượng dầu thô đã đạt mức cao nhất mọi thời đại dưới thời ông Biden vào tháng 12 năm ngoái và dự kiến sẽ tiếp tục tăng trong suốt năm 2024, theo một báo cáo từ Cơ quan Thông tin Năng lượng (EIA). Một phân tích của Forbes về dữ liệu EIA cho thấy Mỹ là nhà sản xuất dầu lớn nhất thế giới kể từ năm 2012.
Dữ liệu từ Bộ Nội vụ cũng cho thấy ông Biden đã phê duyệt nhiều giấy phép khoan dầu khí hơn so với ông Trump trong nhiệm kỳ tổng thống, cấp 3.377 giấy phép khoan trên đất công vào năm 2023. Ngay cả khi sản lượng dầu trong nước cao hơn bao giờ hết, các nhà kinh tế đồng ý rằng điều này ít ảnh hưởng đến giá khí đốt ở Mỹ.
Các chuyên gia từ Diễn đàn Kinh tế Thế giới giải thích rằng giá tiêu dùng phần lớn được quyết định bởi thị trường toàn cầu đầy biến động, bị ảnh hưởng bởi các yếu tố nằm ngoài tầm kiểm soát của Nhà Trắng. Do đó, tăng sản lượng dầu trong nước không phải là giải pháp đơn giản để làm cho giá giảm như Trump nói.
Đề xuất #2: Tăng thuế đối với hàng hóa nhập khẩu
Trump đã đề xuất mức thuế 10% đối với tất cả hàng hóa nhập khẩu để khuyến khích sản xuất của Mỹ và đang xem xét áp thuế 60% hoặc cao hơn đối với hàng nhập khẩu của Trung Quốc, ông tuyên bố trong một cuộc phỏng vấn trên chương trình “Sunday Morning Features” của Fox.
Nhưng mức thuế tương tự được đưa ra trong nhiệm kỳ tổng thống của ông thực sự đã làm tăng giá cho người tiêu dùng và gây ra một trong những đợt tăng thuế lớn nhất trong nhiều thập kỷ đối với người tiêu dùng Mỹ, theo dữ liệu được phân tích bởi tổ chức Tax Foundation.
Phân tích cho thấy thuế quan được áp đặt dưới thời chính quyền Trump đã gây ra mức tăng thuế 80 tỷ đô la do thuế quan trả đũa từ các đối tác thương mại của Hoa Kỳ, một phản ứng mà các nhà kinh tế tin rằng có khả năng xảy ra một lần nữa.
Các nhà phân tích từ Diễn đàn American Action Forum Hành động Mỹ thuộc cánh chinh trị trung hữu dự đoán rằng với mức thuế trả đũa này, mức thuế 10% được đề xuất của Trump sẽ làm giảm GDP 62 tỷ USD và giảm phúc lợi của Mỹ xuống 123 tỷ USD, kìm hãm tăng trưởng kinh tế và gây ra giá cao hơn cho người tiêu dùng Mỹ. Adam Posen, chủ tịch Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, nói với tờ Washington Post rằng kế hoạch của Trump có thể tăng chỉ số giá tiêu dùng thêm hai hoặc ba điểm phần trăm, gần gấp đôi tốc độ lạm phát hiện tại.
Đề xuất #3: Ban hành trục xuất hàng loạt
Trump đã hứa với cử tri rằng ông sẽ chỉ đạo Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Hoa Kỳ (ICE) thực hiện “hoạt động trục xuất trong nước lớn nhất trong lịch sử Hoa Kỳ”, dẫn đến tình trạng thiếu lao động trong các ngành công nghiệp như xây dựng, khách sạn và nông nghiệp mà các nhà kinh tế cho rằng sẽ đẩy giá tiêu dùng lên cao.
Một cuộc khảo sát của tổ chức National Agricultural Workers (Công nhân Nông nghiệp Quốc gia) cho thấy ngành nông nghiệp phụ thuộc vào lực lượng lao động chủ yếu là người nhập cư, phần lớn trong số họ đến từ Mexico và khoảng 44% công nhân nông nghiệp không có giấy tờ hợp pháp.
Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ Jerome Powell đã tuyên bố rằng rào cản lớn nhất để chế ngự lạm phát là tiền lương cao hơn, gây ra bởi sự thiếu hụt lực lượng lao động. Do đó, nhiều nhà kinh tế tin rằng việc tăng nhập cư có thể giúp giảm giá tiêu dùng, như được thể hiện bởi nghiên cứu từ Đại học Chicago.
“Lạm phát xảy ra khi nhu cầu hàng hóa và dịch vụ tăng nhanh hơn cung”, Mark Regents, một nhà kinh tế lao động và thành viên cấp cao tại Quỹ Quốc gia về Chính sách Mỹ, nói với Forbes. “Tăng khả năng sản xuất bằng cách tăng nguồn cung lao động là cách ít đau đớn nhất để kiểm soát lạm phát”.
Kết thúc
Mặc dù Trump tuyên bố ông sẽ giúp kiềm chế lạm phát, nhưng có rất ít bằng chứng cho thấy các chính sách kinh tế được đề xuất của ông sẽ thực sự có tác dụng đó. Với nền kinh tế là ưu tiên hàng đầu của người Mỹ trên khắp đất nước, cử tri phải hiểu rõ về cách các chính sách của Trump có thể tác động đến phúc lợi của người tiêu dùng nếu được bầu vào tháng 11 này.