(English)
Giả định: Trong một cuộc phỏng vấn ngày 26 tháng 10 về cuộc xung đột Israel-Hamas năm 2023, Đại sứ Israel tại Anh Tzipi Hotovely cho biết: “Chúng tôi không oanh tạc vào thường dân. Chúng tôi đang đánh phá các mục tiêu quân sự, theo Hiệp Định Geneva, chúng tôi hoàn toàn có quyền làm điều đó”.

Thẩm định: Giả định này SAI. Trong cuộc xung đột Israel-Hamas năm 2023, bom của quân đội Israel đã dội trúng cả thường dân và các mục tiêu quân sự tại Palestine. Bom của Israel đã giết chết hàng ngàn thường dân Palestine, vì vậy Israel thực sự đang pháo kích vào thường dân.
Vào ngày 7 tháng 10 năm 2023, được thúc đẩy bởi bạo lực của Israel và các hoạt động định cư chống lại người Palestine, Hamas đã tiến hành một cuộc tấn công giết chết hơn 1.000 dân thường và 300 binh sĩ Israel. Israel đã đáp trả bằng cách thả hàng ngàn tấn bom xuống Dải Gaza. Dải Gaza là một lãnh thổ do Hamas quản trị nhưng một phần do Israel kiểm soát và là một trong những khu vực sinh sống của người Palestine. Các cuộc không kích của Israel đã giết chết các chiến binh Hamas đồng thời gây tử vong cho hàng ngàn người không tham chiến tại Gaza bị thiệt mạng. Nhà ở, cửa hàng, bệnh viện, nơi thờ phượng và các tòa nhà dân sự khác cũng đã bị phá hủy.
Dưới đây là tóm tắt một số cuộc không kích do Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) tiến hành trên Dải Gaza. Trong mỗi trường hợp, thường dân đã thiệt mạng và IDF đã tuyên bố không nhận hoặc nhận trách nhiệm về các sự kiện trên.
- Trại tị nạn Jabalia đã hứng chịu nhiều cuộc không kích từ ngày 9 tháng 10 đến ngày 4 tháng 11. Các cuộc không kích đã phá hủy các tòa nhà chung cư, làm hư hại các trường học nơi mà người thường dân đang trú ẩn và tấn công một khu chợ đông đúcngười. Các quan chức Gaza nói rằng các cuộc không kích vào ngày 9, ngày 12, và ngày 22 tháng 10 đã giết chết hàng chục người, trong khi hơn 195 người đã thiệt mạng từ ngày 31 tháng 10 đến ngày 1 tháng 11. IDF tuyên bố các cuộc không kích này nhắm vào các cơ sở hạ tầng, chiến binh và các nhà lãnh đạo Hamas.
- Từ ngày 7 đến ngày 17 tháng 10, toàn bộ khu dân cư của quận Rimal thuộc thành phố Gaza đã bị phá hủy, bao gồm cả việc phá hủy các chung cư cao ốc, cửa hàng, bệnh viện, nhà hàng và thương xá thực phẩm. Trung tâm thương mại trong số các thường dân thiệt mạng trong các cuộc không kích này gồm ba nhà báo. IDF cho biết khu vực này có trụ sở Hamas, kho lưu trữ vũ khí và một ngân hàng liên quan đến việc chuyển tiền cho Hamas.
- Trong các ngày 9 và ngày 12 tháng 10, các cuộc không kích của Israel đã phá hủy 4 nhà thờ Hồi giáo trong trại tị nạn al-Shati. Các nhân chứng ở Gaza nói rằng một trong những nhà thờ Hồi giáo đã bị tấn công mà không báo trước trong khi các cậu bé đang chơi bóng đá bên ngoài. IDF cho biết họ đã tấn công các mục tiêu và cơ sở hạ tầng của Hamas bên trong các nhà thờ Hồi giáo.
- Vào giữa tháng Mười, các cuộc không kích của Israel đã đánh trúng nhiều tòa nhà dân cư, giết chết dân thường, ở thành phố Khan Yunis ở miền Nam. Một người được phỏng vấn cho hãng tin AP cho biết một tòa nhà bị không kích tấn công đang là nơi trú ẩn cho khoảng 100 thường dân, bao gồm cả những người sơ tán từ thành phố Gaza ở phía bắc. BBC đưa tin, một phát ngôn viên của Israel đã khuyến cáo dân thường ở các khu vực lân cận đến Khan Yunis gần đây nhất là vào ngày 8 tháng 10. Tuy nhiên, các cuộc không kích đã đánh trúng trung tâm Khan Yunis ngay từ ngày 10 tháng 10. IDF cho biết họ đang nhắm mục tiêu vào các thành viên Hamas. Hamas xác nhận hai trong số các nhà lãnh đạo chính trị của họ đã bị giết.
- Các cuộc không kích của Israel đã đánh trúng các tòa nhà dân sự trong các trại tị nạn al-Nuseirat (ngày 18 tháng 10) và al-Maghazi (ngày 25 tháng 10), bao gồm các tiệm bánh (thực phẩm) mà người dân phụ thuộc vào để mua thực phẩm. Chính quyền Gaza và những người được phỏng vấn cho biết hai mươi tiệm bánh đã bị phá hủy, và tiệm bánh bị phá hủy trong trại tị nạn al-Maghazi là tiệm duy nhất còn lại trong khu vực. Cư dân Gaza cáo buộc Israel cố tình nhắm mục tiêu vào các tiệm bánh để bỏ đói dân thường.
- Ngày 19 tháng 10, Nhà thờ St Porphyrius bị IDF không kích, khiến 16 dân thường thiệt mạng. IDF cho biết họ đang nhắm mục tiêu vào một trung tâm chỉ huy Hamas gần đó.
- Ngày 24 tháng 10, các cuộc không kích đã đánh trúng trung tâm thương mại Abu Dalal, khiến dân thường đang mua sắm bên trong thiệt mạng. PBS báo cáo rằng mục tiêu dường như là một ngôi nhà nằm ở lầu trên trung tâm thương mại.
- Ngày 25 tháng 10, các cuộc không kích ở Deir Al Balah đã giết chết vợ, con và 12 thân nhânn khác trong gia đình của Wael Al Dahdouh, trưởng văn phòng của hãng thông tấn Al Jazeera ở Gaza. IDF tuyên bố các cuộc tấn công này nhắm vào cơ sở hạ tầng của Hamas trong khu vực.
- Phóng sự của Al Jazeera đưa tin một số cuộc tấn công vào ngày 3 tháng 11. Bom đánh trúng xe cứu thương gần bệnh viện al-Shifa, giết chết mười lăm người. IDF cho biết họ nhắm mục tiêu vào các chiến binh Hamas nằm bên trong xe cứu thương, trong khi một phát ngôn viên của Bộ Y tế Palestine cho biết nó chỉ được sử dụng để chuyên chở bệnh nhân. Các cuộc không kích của Israel cũng đánh trúng thường dân trên đường sơ tán và một trường học che chở cho những người phải di cư. Cả hai cuộc tấn công đó đã giết chết ít nhất một chục người.
Israel đổ lỗi cho Hamas vì đã sử dụng thường dân làm “lá chắn sống”
Đại diện Israel tuyên bố rằng các cuộc không kích của IDF chỉ nhắm vào tổ chức Hamas, không phải thường dân Palestine. Các nhà lãnh đạo Israel đổ lỗi cái chết của dân thường cho Hamas, nói rằng vì Hamas hoạt động trong các khu vực dân sự, Hamas sử dụng người Palestine làm “lá chắn sống”, khiến họ có nguy cơ tử vong vì bom của IDF. Các lối vào đường hầm và tên lửa đã được phát hiện trong các trường học do Liên Hợp Quốc điều hành ở Palestine trước đây và tổ chức nhân quyền Ân xá Quốc tế đã ghi nhận bằng chứng cho thấy các chiến binh Hamas đã sử dụng các khu vực bỏ hoang của Bệnh viện al-Shifa trong cuộc xung đột năm 2014. Tuy nhiên, ở các địa điểm khác, Tổ chức Ân xá Quốc tế không tìm thấy bằng chứng về nhân viên hoặc thiết bị của Hamas nơi các cuộc không kích của Israel tiến hành.
IDF cũng hoạt động trong các khu vực dân sự. Trụ sở chính của nó nằm ở khu vực trung tâm của Tel Aviv bên cạnh các căn hộ, trung tâm mua sắm, bảo tàng nghệ thuật và Trung tâm Y tế Tel Aviv Sourasky. Trong quá khứ, IDF cũng đã sử dụng thường dân Palestine làm lá chắn sống. Trong cuộc xung đột 2008 – 2009, hai binh sĩ IDF đã buộc một đứa trẻ Palestine phải lục soát những chiếc túi được cho là bẫy mìn. Tòa án quân sự IDF đã kết án những người lính này vào năm 2010, nhưng họ không phải ngồi tù.
Cư dân Gaza nói rằng “không có nơi nào là an toàn”
Daniel Hagari, một phát ngôn viên của IDF, đã nói rằng “trọng tâm là gây thiệt hại chứ không phải độ chính xác”. Một số quả bom thả xuống trại tị nạn Jabalia nặng 2.000 pound. Các đại diện khác của Israel đã lên án toàn bộ người dân Palestine. Ngày 13 tháng 10, Tổng thống Israel Isaac Herzog tuyên bố: “Đó là cả một quốc gia đó phải chịu trách nhiệm. Những lời hùng biện về chuyện thường dân không nhận thức, không liên quan đến tổ chức Hamas là không đúng. Điều đó hoàn toàn không đúng sự thật. Họ có thể nổi dậy chống lại Hamas, họ có thể chiến đấu chống lại chế độ tàn ác đã chiếm lấy Gaza trong một cuộc đảo chính. Nhưng chúng ta đang ở trong tình trạng chiến tranh”.
IDF đôi khi đưa ra cảnh báo trước các cuộc không kích. Tuy nhiên, Tổ chức Ân xá Quốc tế cho biết họ đã ghi nhận một số cuộc không kích xảy ra mà không có cảnh báo trước trong khoảng thời gian từ ngày 7 đến ngày 12 tháng 10. Cư dân Gaza nói rằng ngay cả khi cảnh báo được đưa ra, khoảng thời gian và địa điểm trú ẩn cho việc sơ tán thường không được rõ ràng. Trong một trường hợp, chỉ có một người được báo về việc toàn bộ đường phố bị đặt dưới lệnh sơ tán. Gaza không có hầm tránh bom. Việc Israel cắt điện và liên lạc đến Gaza cũng cản trở việc đưa ra cảnh báo. Các cuộc không kích cũng đã đánh trúng các địa điểm mà các quan chức IDF trước đây đã đề nghị cho người sơ tán, chẳng hạn như ngã tư Rafah và một con đường sơ tán đang sử dụng để đi về phía nam. Người Palestine ở Gaza nói rằng “không có nơi nào là an toàn ở Dải Gaza“, và do biên giới Ai Cập bị đóng và sự phong tỏa của Israel đối với Gaza, có rất ít người có thể đi tản được.
Israel trước đây đã giết người Palestine và sau đó phủ nhận hành động
Năm 2021, một binh sĩ Israel đã giết chết nhà báo nổi tiếng người Mỹ gốc Palestine Shireen Abu Akleh. Cô mặc một chiếc áo vest báo chí màu xanh vào thời điểm đó. Các quan chức Israel ban đầu đổ lỗi cho người Palestine đã giết cô, nhưng các cuộc điều tra sau đó của The New York Times, CNN, The Washington Post và Forensic Architecture kết luận cô đã bị giết bởi một tay bắn tỉa Israel, khiến Israel thừa nhận “khả năng cao” giết cô. Israel chưa điều tra người lính giết Abu Akleh. Ủy ban Bảo vệ Nhà báo cho biết từ tháng tháng 1 năm 2000 đến tháng 6 năm 2023, ít nhất 20 nhà báo đã bị IDF giết hại, trong khi không ai bị buộc tội hoặc chịu trách nhiệm.
Trong một vụ việc khác, một sĩ quan Cảnh sát Biên giới Israel đã bắn chết hai thiếu niên trong một cuộc biểu tình năm 2014 ở Bờ Tây. Đại diện Israel ban đầu phủ nhận trách nhiệm, nhưng sau khi video và bằng chứng pháp y được trình bày, họ đã thừa nhận trách nhiệm và kết án sĩ quan biên phòng đã giết họ.
Các cuộc thả bom của Israel đã gây thiệt hại nặng nề cho Gaza
Văn phòng Điều phối các vấn đề nhân đạo của Liên Hợp Quốc (OCHA) cho biết khoảng 1,4 triệu người ở Gaza phải rời bỏ nhà cửa. 45% tổng số đơn vị nhà ở Gaza và hơn 200 cơ sở giáo dục, bao gồm hơn 20 cơ sở do Liên Hợp Quốc điều hành, đã bị phá hủy hoặc hư hại. Hàng trăm nhân viên nhân đạo và LHQ cũng đã thiệt mạng.
Bộ Y tế Gaza báo cáo rằng hơn 10.000 người Palestine đã thiệt mạng trong cuộc xung đột hiện nay, trong đó có hơn 4.000 trẻ em. Tổng thống Mỹ Biden và Điều phối viên Truyền thông Chiến lược của Hội đồng An ninh Quốc gia, John Kirby, đã bày tỏ nghi ngờ về số người chết này vì tổ chức Hamas điều hành Bộ Y tế. Nhưng trong một cuộc họp báo hôm ngày 26 tháng 10, khi một phóng viên lưu ý rằng báo chí độc lập cho thấy hàng nghìn người Palestine đã thiệt mạng, ông Kirby trả lời: “Chúng tôi sẽ không tranh cãi về điều đó.” Trong các cuộc xung đột trước đây giữa Israel và Hamas, số người chết của Bộ Y tế Gaza đã được chứng minh là chính xác.
Công ước Geneva không cho phép các cuộc tấn công dự kiến sẽ gây thiệt hại không cân xứng cho thường dân, ngay cả khi mục tiêu là mục tiêu quân sự. Một phát ngôn viên của văn phòng nhân quyền Liên Hợp Quốc đã bày tỏ lo ngại rằng một số cuộc không kích của Israel vi phạm quy tắc này. Vẫn còn phải chứng minh liệu các cuộc không kích của Israel có vi phạm Công ước Geneva hay không.
Những cuộc không kích này chỉ là một trong những sự kiện đẫm máu cuả một cuộc xung đột đã kéo dài hơn bảy mươi năm giữa Israel và Palestine. Trong suốt cuộc xung đột này tại Israel và Palestine, hầu hết những người bị thiệt mạng đều là thường dân. Việt Kiểm Tin đã tóm tắt lịch sử của cuộc xung đột này trong một bài viết diễn giải trước.