(English)
Giả định: Chính quyền Biden thương lượng tự do cho Brittney Griner từ tay Nga thay vì giải thoát cựu Thủy quân lục chiến Paul Whelan và trao trả tay buôn vũ khí người Nga Viktor Bout.
Thẩm định: Giả định này là SAI. Trong khi cả hai đáng được thả tự do để hồi hương, các quan chức Nga đã không sẵn sàng thả Whelan trong suốt cuộc đàm phán thương lượng.
Vào ngày 17 tháng 2 năm 2022, Brittney Griner bị bắt giữ tại Nga khi các viên chức Hải quan Nga phát hiện cần sa trong vali của cô. Vụ án của Brittney ban đầu được lên lịch xét xử vào tháng 3 nhưng đã bị hoãn đến cuối tháng 5, rồi giữa tháng 6 và cuối cùng là ngày 1 tháng 7. Vào ngày 7 tháng 7, Griner đã nhận tội sở hữu ma túy và vào ngày 4 tháng 8, cô bị kết án 9 năm tù giam, bị phạt 1.000.000 rúp Nga — tương đương hơn 16.000 Mỹ kim. Từ tháng Bảy, Hoa Kỳ đã bắt đầu các cuộc thương lượng cho cả Griner và Paul Whelan, một lính thủy quân lục chiến Hoa Kỳ bị gán tội gián điệp. Vào ngày 1 tháng 12, Hoa Kỳ và Nga đã đạt được thỏa thuận về trao đổi tù nhân một đổi một. Chính quyền Biden đã nhiều lần cố gắng giành tự do cho cả Griner và Whelan nhưng chỉ thành công trong việc thương lượng để Griner trở lại Hoa Kỳ. Griner đã bị giam giữ tổng cộng 10 tháng ở Nga trước khi được trả tự do.
Sau khi Griner được trả tự do, cả Elon Musk và cựu Tổng thống Donald Trump đều chỉ trích chính quyền Biden đã “bỏ rơi một người lính thủy quân lục chiến”. Trevor Reed, một công dân Hoa Kỳ khác bị Nga giam giữ, đã được đưa về lại Hoa Kỳ vào đầu năm 2022. Nhưng Mỹ cũng đã không đạt được thỏa thuận để đổi lấy tự do cho Whelan. Phía Nga xử lý trường hợp của Paul Whelan rất khác so với các tù nhân Hoa Kỳ khác và chính quyền Biden đã tuyên bố rằng bất chấp khó khăn này, họ vẫn quyết tâm đưa Paul về lại Hoa Kỳ.
Biden nói trong một thông báo: “Đáng buồn thay, vì những lý do hoàn toàn không chính đáng, Nga đang xử lý trường hợp của Paul khác với trường hợp của Brittney. Và tuy chúng ta chưa thành công trong việc giành lại tự do cho Paul, chúng ta sẽ không bỏ cuộc. Chúng ta sẽ không bao giờ bỏ cuộc.”
Trong khi WNBA và chính quyền Biden đón mừng việc Griner được đưa về nước, thỏa thuận này có nguy cơ tạo động cơ cho việc bắt giữ hoặc bắt cóc người Mỹ ở nước ngoài. Ngoài ra, cánh hữu chính trị Mỹ đã chỉ trích việc giải thoát Griner là do tiếng tăm của cô ấy và do cô thuộc vào thành phần của “giới thượng lưu phóng đãng”.
Tuy nhiên, những chỉ trích này không nhìn nhận rằng Whelan đã bị giam giữ từ năm 2018, rất lâu trước khi Griner bị giam giữ. David Whelan, anh trai của Paul Whelan, đã nói rằng Trump – mặc dù là người lớn tiếng chỉ trích việc Griner được trả tự do – dường như không quan tâm đến việc giành tự do cho anh trai mình, hoặc bất kỳ vụ giam giữ sai trái nào khác, trong thời gian ông ấy tại vị.
Mặc dù David Whelan mong muốn anh trai mình trở về nhà, nhưng ông thừa nhận rằng điều đó đã không là một lựa chọn trong cuộc thương lượng này với các viên chức Nga.
David Whelan nói với hãng thông tấn Associated Press rằng: “Tôi nghĩ rằng tất cả chúng ta đều nhận ra rằng các tính toán sẽ không thể giúp Paul sớm về nước, trừ khi chính phủ Hoa Kỳ có thể tìm được điều nhượng bộ. Và vì vậy tôi nghĩ rằng chúng ta không thực sự chắc chắn phải dùng con đường nào để tiến bước .”
Các quan chức tham gia vào các cuộc thương lượng trao đổi tù nhân nói rằng họ muốn trao đổi tay buôn vũ khí khét tiếng Viktor Bout để đổi lấy cả hai tù nhân Hoa Kỳ, nhưng chuyện rõ ràng là chỉ có thể cứu được Griner hoặc không được gì.
Ngoại trưởng Antony Blinken phát biểu tại Bộ Ngoại giao rằng: “Đây không phải là lựa chọn đưa người Mỹ nào về nước: Lựa chọn là một người này hoặc không ai cả. Và tôi hết lòng mong ước rằng hôm nay chúng ta có thể đưa Paul về nhà trên cùng một chuyến bay với Brittney.”
Chính quyền Biden đã không chọn để giải thoát Griner thay vì Whelan trong các cuộc thương lượng với các viên chức Nga. Các viên chức đã cộng tác chặt chẽ trong các cuộc thương lượng cũng như chính gia đình của Whelan đã công nhận rằng chính phủ Nga không định thả anh trong cuộc thương lượng vừa qua. Tuyên bố rằng cựu thủy quân lục chiến Paul Whelan bị bỏ lại để ưu tiên cho cầu thủ bóng rổ Brittney Griner là SAI.