(English)
Cộng đồng người Việt Nam đã dành nhiều nỗ lực và nguồn lực để hiểu được tầm quan trọng của cuộc bầu cử tổng thống trong việc kiểm soát mục tiêu nghị sự của chính phủ Hoa Kỳ. Tuy nhiên, cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ cũng quan trọng không kém, nếu không muốn nói là quan trọng hơn, trong việc xác định các chính sách hàng ngày ảnh hưởng trực tiếp đến người Mỹ gốc Việt, chẳng hạn như việc làm và nền kinh tế, lạm phát, giáo dục, và y tế.
Chính phủ hoạt động như thế nào?
Để đảm bảo sự phân bổ quyền lực một cách cân bằng, Chính phủ Liên bang Hoa Kỳ chia ra ba nhánh: hành pháp, lập pháp và tư pháp.
Cơ quan hành pháp bao gồm Tổng thống và Phó Tổng thống, cơ quan này chịu trách nhiệm áp dụng và thực thi luật liên bang và ngoại giao quốc tế. Tổng thống được bầu bốn năm một lần trong các cuộc tổng tuyển cử. Nhánh lập pháp, được gọi là Quốc hội Hoa Kỳ, thiết lập luật liên bang và bao gồm Thượng viện và Hạ viện. Cuối cùng, nhánh tư pháp đánh giá các luật đã được Quốc hội thông qua và được tạo thành từ Tòa án tối cao và các tòa án cấp dưới khác.
Để đảm bảo chính phủ hoạt động hiệu quả và quyền của công dân được bảo vệ, công dân có thể trực tiếp tham gia xác định cán cân quyền lực bằng cách bỏ phiếu trong cuộc bầu cử giữa kỳ, diễn ra hai năm sau khi một tổng thống được bầu chọn. Những cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ diễn ra và tập trung vào hai viện của Quốc hội: Thượng viện Hoa Kỳ và Hạ viện. Thượng viện bao gồm 100 thượng nghị sĩ, hai thượng nghị sĩ đại diện cho mỗi tiểu bang. Hạ viện có số ghế được phân bổ cho mỗi tiểu bang dựa trên dân số. Các thượng nghị sĩ được bầu theo nhiệm kỳ sáu năm, quy định này đảm bảo chỉ một phần ba số Thượng nghị sĩ được quyền tái tranh cử trong cùng một thời điểm. Các thành viên của Hạ viện được bầu cho nhiệm kỳ hai năm.
Cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ diễn ra khi nào?
Năm nay, cuộc bầu cử giữa kỳ sẽ diễn ra vào Thứ Ba, ngày 8 tháng 11 năm 2022, tại 50 tiểu bang. Hiện tại, 34 ghế Thượng viện và 435 ghế Hạ viện sẽ được xác định bằng các cuộc bầu cử trực tiếp. Các cuộc bầu cử này cực kỳ quan trọng vì nó quyết định đảng chính trị nào, Đảng Dân chủ hay Cộng hòa, sẽ kiểm soát Quốc hội. Ai kiểm soát Quốc hội cuối cùng sẽ kiểm soát mục tiêu nghị sự và sẽ thiết lập luật pháp có sức ảnh hưởng trực tiếp đến nền kinh tế, an ninh quốc gia, giáo dục và y tế.
Mặc dù các cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ chủ yếu tập trung vào các cuộc bầu cử liên bang, nhiều cuộc bầu cử quan trọng của thống đốc, thị trưởng và nhà lập pháp ở cấp tiểu bang và địa phương cũng sẽ được quyết định vào ngày 8 tháng 11. Các cuộc bầu cử này được cho là quan trọng hơn nhiều so với các cuộc bầu cử liên bang vì các chính sách của chính phủ tác động trực tiếp đến công dân ở cấp tiểu bang và địa phương. Pháp luật về kinh tế, giáo dục và ý tế có thể khác nhau rất nhiều giữa các bang, vì vậy việc cho phép công dân xác định ứng cử viên nào sẽ lãnh đạo thành phố và tiểu bang của họ là rất quan trọng để củng cố nền dân chủ ở mọi cấp chính quyền. 36 bang sẽ tiến hành bầu chọn thống đốc, trong khi nhiều thành phố sẽ bầu thị trưởng mới.
Các cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ có sức ảnh hưởng lớn hơn trong việc định hướng về cách điều hành chính phủ, nhưng đáng tiếc là tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu lại thấp hơn đáng kể so với các cuộc tổng tuyển cử tổng thống. Các cuộc bầu cử tổng thống trong lịch sử đã thu hút được 50% đến 60% số cử tri đi bỏ phiếu. Tỷ lệ đó giảm xuống 40% đến 50% trong các cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ. Điều đó có nghĩa cử tri bỏ phiếu trong các cuộc bầu cử địa phương có tác động lớn hơn đến các chính sách ảnh hưởng đến họ trong cuộc sống hàng ngày.
Năm 2022 có thể là một năm kỷ lục về số cử tri đi bỏ phiếu với người Mỹ gốc Á dẫn đầu. Là nhóm dân tộc phát triển nhanh nhất ở Hoa Kỳ, với sự tăng trưởng 35,5% trong thập kỷ qua, người Mỹ gốc Á đang đóng góp vào việc tham gia bầu cử của cử tri. Trên thực tế, vào năm 2020, 58% người Mỹ gốc Á đã bỏ phiếu trong Cuộc bầu cử Tổng thống. Hơn nữa, người Mỹ gốc Việt là nhóm dân tộc châu Á lớn thứ tư, chiếm khoảng 10% tổng dân số người châu Á. Mặc dù chiếm một phần nhỏ hơn so với những nhóm dân số châu Á khác, người Mỹ gốc Việt ở California, Texas, tiểu bang Washington và Georgia có thể thay đổi rất nhiều các chính sách ảnh hưởng đến việc làm, giáo dục và y tế ở cấp tiểu bang và địa phương. Ví dụ, cử tri người Mỹ gốc Việt ở Texas, Pennsylvania và Georgia có thể bỏ phiếu cho một thống đốc mới.
Đồng thời, những cáo buộc vô căn cứ về gian lận cử tri trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020 đã khiến 21 tiểu bang ban hành các chính sách khiến việc bỏ phiếu trở nên khó khăn hơn. Ví dụ, ở Texas, chỉ một số người nhất định mới có thể bỏ phiếu qua thư, chẳng hạn như những người trên 65 tuổi. Điều này làm cho nhiều người không thể bỏ phiếu trực tiếp gặp khó khăn trong việc bầu chọn của họ.
Do đó, việc lập kế hoạch bỏ phiếu ngay từ bây giờ là rất quan trọng. Truy cập VietAmVote.org để được hướng dẫn về cách đăng ký bỏ phiếu tại tiểu bang của bạn, cách yêu cầu một lá phiếu và cách bỏ phiếu.