Có phải thuốc chống sốt rét hydroxychloroquine và thuốc trị giun sán ivermectin hiệu quả trong việc chữa bệnh COVID-19?

(English)

Giả Định: Cựu tổng thống Donald Trump đã tuyên bố rằng các loại thuốc chống sốt rét hydroxychloroquine và thuốc trị giun sán ivermectin là những phương pháp có khả năng điều trị cho bệnh COVID-19.

---

Trong suốt đợt đại dịch, giới truyền thông đảng phái bảo thủ, như đài FOX News, và các chính trị gia Đảng Cộng hòa đã nói rằng các thuốc chống sốt rét hydroxychloroquine và thuốc trị giun sán ivermectin là phương pháp có khả năng chữa bệnh COVID-19.

Kể từ ngày 19 Tháng ba, 2020, cựu tổng thống Donald Trump đã liên tục nhấn mạnh rằng thuốc chống sốt rét hydroxychloroquine (và một loại thuốc gần giống — chloroquine) là các phương pháp có khả năng chữa bệnh COVID-19, dẫn đến việc gia tăng lượt tìm kiếm trên Google và nhu cầu mua bán thuốc này.

Mặc cho những lời tuyên bố này, thuốc chống sốt rét hydroxychloroquine và thuốc trị giun sán ivermectin không được Cơ Quan Quản Lý Thực Phẩm và Dược Phẩm Hoa Kỳ (U.S Food and Drug Administration — FDA) đồng ý để dùng điều trị bệnh COVID-19. Cơ quan FDA đưa ra phương pháp chữa bệnh COVID-19 dựa trên các thử nghiệm lâm sàng ở hàng nghìn người để đảm bảo tính an toàn và hiệu quả của thuốc. Cả thuốc chống sốt rét hydroxychloroquine và thuốc trị giun sán ivermectin đều không được chứng minh là an toàn và hiệu quả trong việc chữa bệnh COVID-19.

Thuốc chống sốt rét hydroxychloroquine là gì?

Cả hai thuốc chống sốt rét hydroxychloroquine và chloroquine là thuốc dùng để chữa bệnh sốt rét. Hydroxychloroquine được phát triển để chữa chứng bệnh tự miễn, như bệnh lở da và bệnh viêm thấp khớp — những căn bệnh mà hệ miễn dịch của cơ thể tấn công các tế bào khỏe mạnh trong chính cơ thể đó.

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng thuốc chống sốt rét hydroxychloroquine và chloroquine không hiệu quả trong việc chữa bệnh COVID-19 ở các bệnh nhân.

Dưới thời chính quyền Trump, cơ quan FDA hai thuốc chống sốt rét hydroxychloroquine và chloroquine “không cho thấy bất kì sự suy giảm nào trong khả năng tử vong hay hỗ trợ sự phục hồi khỏi bệnh.” Cơ quan FDA đưa ra kết luận này dựa trên các thử nghiệm lâm sàng mà hai thuốc chống sốt rét hydroxychloroquine và chloroquine được dùng trên những người bị nhập viện bởi COVID-19. Các thuốc này không có bất kì ảnh hưởng gì tới vi-rút corona.

Viện Y Tế Quốc Gia (National Institutes of Health — NIH), một cơ quan nghiên cứu y khoa của Sở Y Tế và Dịch Vụ Dân Sinh Hoa Kì, đã thực hiện một nghiên cứu lâm sàng trên 479 người. Họ cho thấy rằng “Thuốc chống sốt rét hydroxychloroquine không có đem lại lợi ích nào cho người lớn bị nhập viện bởi COVID-19”.

Việc sử dụng thuốc này cũng dẫn đến nguy cơ các bệnh tim mạch. Bác sĩ Oscar Cingolani, hiện làm việc ở bệnh viện nghiên cứu John Hopkins nổi tiếng, cảnh cáo rằng: “Các bệnh nhân bị nhiễm COVID-19 thường có vấn đề về hệ thống tim mạch, và sử dụng những loại thuốc có tính tương tác chống đối với thuốc chống sốt rét hydroxychloroquine và có thể khiến các bệnh nhân này có nguy cơ cao bị rối loạn nhịp tim, hoặc tim đập bất thường”.

Viện y tế NIH, Cơ quan Kiểm Soát và Phòng Ngừa Dịch Bệnh Hoa kì (Centers for Disease Control and Prevention — CDC), Tổ Chức Y Tế Thế Giới (World Health Organization — WHO), và nhiều cơ quan chuyên gia y tế khác đều cảnh cáo việc sử dụng hai thuốc chống sốt rét hydroxychloroquine và chloroquine trong việc chữa bệnh COVID-19.

Thuốc trị giun sán ivermectin là gì?

Thuốc ivermectin là loại thuốc dùng ở động vật và con người. Thuốc này đã được thông qua bởi cơ quan FDA để chữa trị ký sinh trùng ở động vật. Thuốc viên trị giun sán ivermectin được sử dụng với liều lượng cụ thể cho người để chữa trị kí sinh trùng, còn thuốc bôi ivermectin được sử dụng để trị chí rận trên đầu và bệnh da liễu như chứng đỏ da vùng mặt rosacea.

Thuốc trị giun sán ivermectin được dân chúng chú ý khi các kênh truyền thông đảng phái bảo thủ nói rằng thuốc này có thể được dùng để chữa bệnh COVID-19. Kết quả là có sự gia tăng đáng kể trong số lượng cấp toa thuốc trị giun sán ivermectin, cho người và thú nuôi, cũng như sự gia tăng số ca sử dụng quá liều thuốc trị giun sán ivermectin và số ca nhập viện vì bị ngộ độc bởi thuốc này.

Một nghiên cứu gần đây về thuốc trị giun sán ivermectin, đã  xuất bản trong tạp chí y khoa uy tín The New England Journal of Medicine, tuyên bố rằng  sau khi các nhà khoa học thử nghiệm thuốc trị giun sán ivermectin trên 679 bệnh nhân nhiễm COVID-19, kết quả cho thấy thuốc không hiệu quả và không giúp bệnh nhân khỏi bệnh.

Dựa theo viện y tế NIH, một số nghiên cứu chỉ ra rằng thuốc trị giun sán ivermectin có thể khiến vi-rút corona không sinh sôi được. Nhưng việc đó phải sử dụng liều lượng thuốc trị giun sán ivermectin “lên tới 100 lần cao hơn liều lượng được cho phép sử dụng cho người.” Dựa theo cơ quan FDA, liều lượng thuốc trị giun sán ivermectin cao là “nguy hiểm” và có thể dẫn đến các triệu chứng “buồn nôn, ói mửa, tiêu chảy, giảm huyết áp (áp lực máu thấp), dị ứng (ngứa và nổi mẩn), chóng mặt, mất điều hòa (khó khăn trong việc giữ thăng bằng), bệnh co giật, hôn mê, và ngay cả tử vong.”

Nhiều cơ quan chuyên vê y tế — như CDC, NIH, WHO, và Hiệp Hội Y Tế Hoa Kì (American Medical Association) — nói rằng thuốc trị giun sán ivermectin không nên được dùng để chữa bệnh COVID-19.

Bác sĩ Shawn Varney, hiện làm việc ở bệnh viện University Hospital trong thành phố  San Antonio của tiểu bang Texas, và cũng là giám đốc trung tâm phòng chống và chữa trị ngộ độc South Texas Poison Center, giải thích với nhật báo The New York Times rằng: “Ai cũng muốn có thuốc chữa bệnh COVID vì nó thật sự là một căn bệnh nguy hiểm. Tôi khẩn cầu mọi người không nên sử dụng thuốc trị giun sán ivermectin mà hãy đi tiêm chủng ngừa vì đây mới chính là cách bảo vệ tốt nhất mà chúng ta có ở lúc này. Bất kỳ thứ gì khác đều có nguy cơ này chồng chất nguy cơ khác”.

Không giống như thuốc trị COVID-19, các chủng ngừa bệnh COVID-19 đã được thử nghiệm đầy đủ trên hàng nghìn bệnh nhân để đảm bảo chúng an toàn và hiệu quả trong việc ngăn ngừa rủi ro nhập viện và tử vong bởi bệnh COVID-19.