Có phải Trung Quốc đã đóng góp tiền cho Trump?

(English)

Giả Định: Nhiều người Việt đã nghe tường thuật rằng ủy ban tranh cử của Trump đã nhận hàng trăm ngàn đô-la từ các công dân Trung Quốc giàu có với quan hệ khắng khít với chính quyền Trung Quốc. Những công dân Trung Quốc này đã đóng góp tiền cho chiến dịch tái tranh cử của Trump để tạo ảnh hưởng đến các chính sách của Trump.

Thẩm định: Tuyên bố này ĐÚNG MỘT NỬA. Nhiều người Mỹ gốc Hoa đã đóng góp tiền hộ cuộc tái tranh cử của Trump ngay sau khi Trump nhậm chức. Nỗ lực này đã mở ra nhiều cửa cho họ và các cộng sự viên người Trung Quốc của họ tại Washington, để họ được gặp Tổng thống và những người Cộng hòa quyền lực tại các buổi gây quỹ và các cuộc họp của lãnh đạo Đảng Cộng Hòa.


Báo The Wall Street Journal đã tường thuật lần đầu tiên vào tháng 6/2020 rằng những người có quan hệ với chính phủ Trung Quốc đã đóng góp hàng trăm ngàn đô-la cho chiến dịch tái tranh cử của ông Trump. Tờ báo đã tìm thấy bằng chứng cho sự kiện này trong hồ sơ tài chính của cuộc tranh cử, các trang mạng của chính phủ Trung Quốc, đơn khai của các công ty Hoa Kỳ và các cuộc phỏng vấn với những nhân vật liên hệ. Tất cả những người đã đóng góp tiền là thường trú nhân Hoa Kỳ hay là công dân Hoa Kỳ gốc Hoa. 

Tờ báo cũng duyệt hồ sơ tài chính tranh cử của Hillary Clinton trong cuộc chạy đua tổng thống năm 2016 và ứng cử viên Joe Biden hiện nay. Họ không tìm thấy bất cứ bằng chứng nào về việc công dân Trung Quốc đóng góp tiền cho các ứng cử  viên này.

Những nỗ lực sử dụng tiền để tạo ảnh hưởng đã xảy ra như sau:

  • Sau cuộc bầu cử 2016, viên chức của lãnh sự quán Trung Quốc ở Los Angeles đã liên lạc với David Tian Wang, một người chuyên móc nối từng ủng hộ Trump. Những viên chức này cần giúp đỡ để vận động cho các vấn đề có liên quan đến Trung Quốc. Ngay sau đó, Wang trở thành giám đốc điều hành của một công ty vận động chính phủ mới có tên là Wang & Ma Government Relations LLC.
  • Wang đã đóng góp 150.000 USD cho ủy ban gây quỹ Trump Victory. Theo tờ Wall Street Journal, Wang đã được trích trên truyền thông tiếng Hoa là ông đã thúc đẩy quan điểm rằng việc triển khai quân sự của Hoa Kỳ ở Biển Đông là sự lãng phí tiền bạc cho Hoa Kỳ.
  • Vào tháng 5 năm 2017, Wang đã có mặt trong một cuộc họp của Ủy ban Quốc gia Đảng Cộng hòa ở San Diego, với tư cách là khách mời của Shawn Steel, Ủy viên California. Chỉ những ai được mời mới được tham dự buổi họp này, với mục đích để lãnh đạo đảng Cộng hòa lên kế hoạch cho đường hướng trước mặt dưới nhiệm kỳ của Tổng thống Trump. Steel có mời những khách khác:
    • Zhao Gang, nhà nghiên cứu của Bộ Khoa học và Công nghệ Trung Quốc chuyên về an ninh quốc gia và ngoại giao công nghệ. Ông này có quan hệ với các đảng viên cao cấp của Đảng Cộng sản Trung Quốc.
    • Tang Ben, từng là thành viên của ủy ban điều hành tại Hiệp hội Chiến lược Xúc tiến Văn hóa Trung Quốc, một nhóm tư vấn cho các nhà lãnh đạo Trung Quốc về vấn đề an ninh.
    • Li Su, một doanh nhân có liên hệ với chính quyền và đã làm việc chặt chẽ với một cựu cộng sự của phó chủ tịch Trung Quốc.
  • Vào tháng 6 năm 2017, Tang cùng vợ đã đóng góp 300.000 đô-la cho quỹ Trump Victory. Số tiền đóng góp này đã cho phép ông dẫn dắt một đoàn khách Trung Quốc, gồm cả Zhao tham dự một buổi gây quỹ và gặp Tổng thống Trump. Một trong những người khách trong đoàn là chủ tịch một công ty quốc doanh Trung Quốc chuyên sản xuất thiết bị liên lạc quân sự và vệ tinh. The Wall Street Journal đã đăng một bức ảnh của Zhao và Tang bên cạnh Tổng thống Trump và Đệ nhất Phu nhân Melania Trump.

Tang đã đăng ảnh của mình chụp trong Nhà Trắng trên mạng xã hội Trung Quốc nói rằng: “Nếu người Trung Quốc muốn vượt qua Mỹ, họ phải nghiên cứu về nước Mỹ.”

Tuy nhiên, theo báo Newsweek, không có bằng chứng cho thấy cả Trump hay Nhà Trắng hay biết về các khoản đóng góp từ Trung Quốc. Chính quyền Trump chưa lên tiếng bình luận về việc này. 

Mặc dù luật liên bang Hoa Kỳ cấm bất cứ ai nhận tiền đóng góp chính trị từ thực thể nước ngoài, Ủy ban Quốc gia Đảng Cộng hòa đã chưa bao giờ trả lại các khoản tiền đóng góp với giải thích là họ không vi phạm luật.

Kết luận: Cuộc điều tra của Wall Street Journal cho thấy là những người Mỹ gốc Hoa đã quyên góp cho chiến dịch tái tranh cử của ông Trump để giúp các công dân Trung Quốc được tiếp xúc với Trump. Mặc cho những khoản quyên góp đó có ảnh hưởng đến hành động của ông Trump đối với Trung Quốc hay không, hoặc bản thân ông Trump có hay biết về những liên hệ này hay không, điều đó vẫn chưa rõ ràng.